Vrijdag 6 mei

Ik start mijn reis op Schiphol en vlieg naar Blagnac (Toulouse). Na de noodzakelijke controle door de douane word ik opgehaald door Ruud, één van de eigenaren van L’Oustal. Een fraaie Chambre d’hôte  gelegen in de Franse Ariège die wordt gerund door Ena en Ruud.  Al tijdens de autorit zien we de eerste orchideeën. Op snelwegtaluds net buiten Toulouse vallen de vele exemplaren van de Lange tongorchis (Serapias vomeracea) op door de diep paarse bloemkleur.

• verslag mei 2016
  
• verslag april 2017
  
• verslag mei 2017
  
• verslag april 2018
• verslag mei 2018
• verslag april 2019
• verslag mei 2019
• verslag april 2022
• verslag mei 2022
  
  
• bloeiperiode orchideeën l'Oustal
  
• orchideeën in beeld

Gedurende mijn verblijf slaap ik in een idyllische boomhut die tegen een steile helling is gebouwd. Vanuit de boomhut heb je uitzicht op de besneeuwde toppen van de Pyreneeën.  En wakker worden met de Zwartkopmees, Wielewaal en Hop…wie wil dat nou niet?!

Zaterdag 7 mei

Mooi licht komt foto’s vaak ten goede. Om 10 voor 6 in de ochtend gaat mijn wekker. Vroeg op pad voor de zonsopkomst. Het half uurtje voor en na de zonsopkomst is magisch en befaamd bij fotografen. Het levert fraai licht op en een mooie verkleuring van de lucht. Met enkele handige fotografietrucjes maak ik vanaf de huisweide enkele overzichtsfoto’s van L’Oustal met orchideeën op de voorgrond. En wie denkt dat orchideeën alleen in de huisweide groeien moet eens een rondwandeling maken in de tuin van Ena en  Ruud . Ook hier groeien diverse orchideeën die spontaan zijn opgekomen… Hondskruid, Bokkenorchis, Poppenorchis, Purperorchis, Spinnenorchis, Bijenorchis, je kan ze er allemaal aantreffen. Voor de breder geïnteresseerde natuurliefhebber is het ook goed toeven in de tuin. De Hop, Wielewaal, Matkopmees en talloze andere vogels zijn er graag geziene gasten. Met een verrekijker is vanaf het terras veel te zien zoals Bijeneter, Grauwe Klauwier Wespendief, Slangenarend en af en toe een Vale gier.

Na het ontbijt gaan we op pad en bezoeken diverse weides in de omgeving. Geen natuurgebieden maar gewoon graslanden door boeren beheerd en met een enorme orchideeënrijkdom. In Nederland ondenkbaar, maar in Frankrijk kan het wel.  In Nederland is natuur natuur maar in Frankrijk gaan natuur en landbouw in veel gevallen in goede harmonie samen. Een weide niet ver van l’Oustal wordt gemaaid door een bevriende boer en op verzoek wordt hier later in het seizoen gemaaid  zodat de orchideeën nog in bloei kunnen komen.  Één van de eerste graslanden die we bezoeken is befaamd om een heel speciale kruising, ook wel hybride genaamd. Het gaat om een kruising tussen soorten van twee verschillende geslachten. Vergelijk het maar met een kruising tussen een ezel en een paard. In dit geval gaat het om een natuurlijke kruising tussen de twee orchideeën Harlekijn en Lange tongorchis. Bijzonder, want deze hybride wordt nauwelijks gemeld. 

Het tweede weitje dat we bezoeken staat vol met Soldaatje, Purperorchis , Spinnenorchis, Sniporchis, Poppenorchis en Kleine- en Lange tongorchis. Een uitbundige weelde van orchideeën waar natuurfotografen hun hart kunnen ophalen.

Later op de dag loop ik een deel van de wandelroute ‘la boucle de  Sieuras’ die door de gemeente Sieuras met behulp van diverse bewoners vorig jaar is “heropend”.  De wandeling voert je langs diverse orchideeënrijke graslanden. Onderweg fotografeer ik onder andere de Sniporchis. In een interessant bos wijk ik af van de route en vind ik nog meer Sniporchis. Eveneens in het bos tref ik Bokkenorchis, Poppenorchis en de Grote keverorchis. De keverorchis is een soort die in de regio veel minder algemeen is als bij ons in Nederland.

Zondag 8 mei

Ook vandaag ga ik vroeg op pad. De wekker gaat om 6 uur en gedurende de zonsopkomst vermaak ik mij in de huisweide. Wanneer ik terug wil keren tref ik een aparte Sniporchis aan, althans…bij nader inzicht blijkt het een kruising te zijn tussen de Spinnenorchis en Sniporchis. De hybride heeft de bloemvorm van de Sniporchis, de bloemkleur van de Spinnenorchis. De kleur van de bloemdekbladen zijn intermediair.

Na het ontbijt trekken we er samen op uit. We starten aan de voet van de Pyreneeën. Op weg naar een bergweide vinden we een grasland langs de weg dat plaatselijk diep paars kleurt van de IJle moerasorchis (Anacamptis laxiflora). Later op deze dag zullen we nog vele graslanden tegenkomen met deze soort.

We parkeren de auto aan de rand van een bergweide met veel Gaspeldoorn. Na een korte wandeling vinden we de eerste orchideeën. Soldaatje, Poppenorchis en…Wit bosvogeltje (Cephalanthera longifolia), een soort die op meer plekken voorkomt. Nadat we bijna willen besluiten om terug te keren naar de auto,  bezoeken we nog een laatste bergweide. Een goede keus blijkt achteraf: het grasland staat vol met Sniporchis en Kleine tongorchis.

Na de geslaagde ochtend en middag vervolgen we  onze weg. Onderweg maken we nog enkele stops om vogels te bekijken. Zo zien we de Alpengierzwaluw jagen boven de top van een rotspartij. In een groeve hebben we minder geluk, de Oehoe die hier woont treffen wij er niet aan, enige troost biedt een fraaie groep Poppenorchis.

Het laatste excursiepunt van de dag is een fraai hooiland met IJle moerasorchis. Bij aankomst treffen we een vrouw die bloemen aan het plukken is. Gezien de grote bos met IJle moerasorchis is ze al even bezig. Na een kort praatje te hebben gemaakt blijkt dat ze de bloemen plukt voor haar moeder. Uiteraard, ze staan mooi in een vaas en in het grasland staan er genoeg. Ook dit zou in Nederland ondenkbaar zijn. Gezien de grote hoeveelheid planten in het grasland is de schade aan de populatie verwaarloosbaar. We lunchen op de Franse manier. Stokbrood met paté in het veld. Na de lunch schieten we nog enkele mooie plaatjes van de IJle moerasorchis.

Op de terugweg besluiten we als toegift nog een grasland te bezoeken dat bekend staat om het voorkomen van de Groene nachtorchis (Dactylorhiza viridis). En werkelijk het grasland is bezaaid met planten van deze soort. Ter vergelijking, in het grasland staat een tienvoud van het totale aantal planten dat in Nederland  voorkomt. Wat opvalt is dat de planten bijzonder fors zijn. Planten van meer dan 20cm vormen geen uitzondering.

Maandag 9 mei

‘s Ochtends vertrekken we vroeg naar de Pyreneeën. Samen met enkele andere gasten is er een wandeling gepland. We  gaan op pad met als doel de Vlierorchis (Dactylorhiza sambucina), een orchidee die in mei de hellingen van de bergen lichtgeel en donkerroze kleurt. We zetten de wandelaars  af en we wandelen verder op de flanken van de bergen en treffen verschillende planten aan die de moeite waard zijn. Een kleine selectie: Pyreneese kievitsbloem (Fritillaria pyrenaica), Voorjaarsgentiaan (Gentiana verna) en Stengelloze gentiaan (Gentiana acaulis). In de bergweides vinden we ook de Bleke orchis (Orchis pallens) en Mannetjesorchis (Orchis mascula) twee orchideeën die we eerder zagen in de wegbermen onderweg naar de Col.

Onze speurtocht brengt ons op een flank van een bergweide en hoewel we reeds op de parkeerplaats één bloeiend exemplaar aantroffen van de Vlierorchis vinden we op de helling een grote hoeveelheid planten in knop. Pas wanneer we zonbeschenen hellingen beklimmen vinden we planten in bloei. Dergelijke plekken hebben meer zonuren en warmen beter op waardoor de aanwezige planten eerder in bloei komen. Ook zien we de twee verschillende kleurvormen van de Vlierorchis. De soort heeft een rode en een gele variant. In sommige landen heet deze orchidee ook wel Adam en Eva. Later op de dag zien we ook een tussenvorm met roze bloemen.

Dinsdag 10 mei

We nemen een rustdag, geen verkeerde keuze gezien het regenachtige karakter van de dag.

Woensdag 11 mei

Wederom vroeg op pad, ditmaal met z’n drieën.  We starten in een weitje dicht bij ons verblijf en bekijken nogmaals de zeldzame hybride tussen de Lange tongorchis (Serapias vomercea) en Harlekijn (Anacamptis morio). Een zogenaamde intergenerische hybride tussen twee verschillende geslachten Serapias en Anacamptis. In hetzelfde grasland vinden we tevens de Bijenorchis  (Ophrys apifera).  Een soort die in Nederland de afgelopen 30 jaar algemeen voorkomt in tal van biotopen zoals wegbermen en industriegebieden.

Na de lunch ondernemen we een zoektocht naar enkele orchideeënsoorten die vooral in bossen en struwelen voorkomen. We hopen het Vogelnestje en Wit bosvogeltje aan te treffen. Helaas…na een paar uur speuren geen succes. Tot slot beproeven we ons geluk in een tweetal weides in de buurt van L’Oustal.  Hier vinden we een kruising tussen de Poppenorchis en Soldaatje. Een hybride die met name op het Belgische deel van de Sint-Pietersberg algemeen is. Elders zie je deze kruising slechts zelden. In het laatste grasland dat we bezoeken zien we een Vliegenorchis. Een grote verrassing omdat de soort nog niet eerder werd gevonden in de omgeving.   

Donderdag 12 mei

We gaan vroeg op pad en bezoeken we de Aude,  een departement dat  grenst aan de Ariège  maar floristisch gezien  zeer verschillend. Onze roadtrip leidt ons langs diverse fraaie orchideeëngebieden en vanuit de auto zien we het landschap langzaam veranderen. De weelderig groene Ariège maakt plaats voor een stenig en rotsachtig landschap met mediterrane flora.
Onze eerste stop is een spontane aan de voet van een berghelling. Hier vinden we vochtige hooilanden die paars kleuren van de vele IJle moerasorchissen. Hoewel Luc en ik al aan het fotograferen zijn treft Ruud een agrariër die de eigenaar van het hooiland blijkt te zijn. Hij vertelt over het grasland dat jaarlijks vele plantenliefhebbers trekt. In hetzelfde grasland komt ook de Vleeskleurige orchis (Dactylorhiza incarnata) voor maar deze vinden we echter niet en we vervolgen onze weg.

Op het verlanglijstje staat nog steeds het Wit bosvogeltje en hoewel we eerder twee exemplaren zagen valt al snel op dat de wegbermen in de bergen bezaaid zijn met deze fraaie orchidee. We kunnen het niet laten om spontaan een excursiepunt toe te voegen aan het programma en we bekijken enkele wegbermen.  Later op de dag blijkt dat de soort een van de meest algemene wegbermorchideeën is die we zien.

De eerste officiële stop van ons programma is een grasland met de Maskerorchis (Neotinea lactea subsp. conica). Een tip die Ruud van een eerdere bezoeker kreeg. Na een korte zoektocht vinden we enkel uitgebloeide exemplaren. Hoger op de helling treffen we een voor ons nieuwe soort, de Gascogne ophrys (Ophrys vasconica) een fusca-achtige Ophrys die bekend staat om de zeer late bloei (begin mei). Het hellinggrasland is rijk aan orchideeënsoorten zo blijkt. Overige soorten die we zien zijn, Harlekijn, Bergnachtorchis, Groene nachtorchis, Soldaatje, Bruine ophrys, Sniporchis, Purperorchis, hybride Purperorchis x Soldaatje, Aangebrande orchis, Mannetjesorchis, Hondskruid en de Welriekende wantsenorchis. Lager op de helling hebben we meer geluk met de Maskerorchis, waarvan nog enkele exemplaren in bloei staan.

De volgende excursiepunten bestaan uit groeiplaats van Nonnetjesorchis (Neotinea maculata), Stippelorchis (Orchis provincialis) en de Sardeinse orchis (Dactylorhiza insularis). Ruud is lid van een natuurorganisatie in de Ariège en heeft daardoor toegang tot de groeiplaatsen van de bovengenoemde soorten. Al snel blijkt dat de Nonnetjesorchis uitgebloeid is op de bij ons bekende plekken. Wel vinden we enkele exemplaren van de Paarse aspergeorchis, een soort die nog niet eerder gemeld  was op deze plek. Onze reis voert ons langs diverse rotsachtige plekken met toefjes bloeiende tijm.

Richting Bugarach, parkeren we de auto in de berm en voeren een korte limbodans uit om onder het prikkeldraad te geraken. We treffen de Stippelorchis…in bloei nog wel! Op de andere plekken was de soort reeds uitgebloeid en werden slechts een handvol exemplaren gemeld.  Na een inventarisatie van het terrein vinden we meer dan 200 planten, waarvan enkele nog in bloei. Ook de Nonnetjesorchis vinden we snel, in totaal meer dan 10 planten. Aan de overkant van de weg zien we een vergelijkbare helling. Na enkele minuten speuren vindt Luc enkele exemplaren van de Gele ophrys (Ophrys lutea), deels nog in bloei.

Onze laatste stop is een bergweide met eveneens Stippelorchis. Door de hogere ligging treffen we  hier alle exemplaren nog bloeiend aan. Ook soorten als Harlekijn, die elders reeds uitgebloeid zijn vinden we nog in bloei. In het terrein doen we een bijzondere vondst… enkele exemplaren van de Sardeinse orchis (Dactylorhiza insularis). Erg fraai is de begeleidende flora van Mannetjesorchis en de vele Blauwe druifjes in het grasland. En terwijl we naar op de grond speuren naar plantjes vliegen enkele Vale gieren laag over. Enorme vogels met een spanwijdte van 2,75 meter. Terecht worden ze ook wel vliegende deuren genoemd. Na enkele mooie foto’s te hebben gemaakt keren we, tevreden met ons resultaat, terug naar L’Oustal en sluiten hiermee de week af.

informatie Orchideeenweek 2018

SOORTENLIJST ORCHIDEEENREIS 2016